طلوعی دوباره؛ سرنوشت سونی در سال 2016 چگونه رقم خواهد خورد؟
طی چند هفته اخیر، برای تان از سرگذشت شرکت های سامسونگ و HTC در سال 2015 گفتیم و پیش بینی نمودیم که چه بر سر این شرکت ها طی سال جاری خواهد آمد. این بار به سرزمین آفتاب تابان سفر کرده ایم، تا شرایط یک سال گذشته و آینده ی سونی را بررسی کنیم.
به عنوان خالق محبوب ترین برند بازار کنسول های بازی و البته واکمن، سونی یکی از خاطره انگیزترین برندهایی است که شاید هر روز از وسایل تولید شده توسطش استفاده کنیم و اصلا حواس مان نباشد. با وجود اینکه بخش سرگرمی های سونی، به خصوص شاخه پلی استیشن طی چند سال اخیر بسیار موفق بوده اما چشم بادامی ها، هیچ وقت در بازار تلفن های همراه توفیق نداشته اند.
در حقیقت بسیاری می گویند که اگر سال 2016 هم به مانند سال های گذشته پیش برود، احتمالا سونی مجبور به فروش بخش موبایلش در سال آینده خواهد شد؛ درست همانطور که VAIO را فروخت، شاید روزی هم شاهد از یاد رفتن تلفن های همراه سونی شویم. اما همه چیز به تصمیم گیری مدیران، عملکرد تلفن ها و انتخاب کاربران بستگی دارد.
نباید فراموش کنیم که سونی پس از روی کار آمدن کاز هیرای در سال 2012 به عنوان مدیرعامل، در حال تغییر ساختاری اساسی است. بخش هایی که هزینه های گزاف و بیهوده می تراشند، باید از بین رفته یا در نهایت سودآور شوند، و بخش های اصلی نیز قدرت بیشتری یابند. بخش های مختلف کمپانی از جمله سونی الکترونیکز، سونی موزیک، سونی پیکچرز و سونی موبایل دستخوش تغییراتی عمده شده اند و قطعا ادامه اش را در سال پیش رو مشاهده خواهیم کرد.
اواخر سال 2014، کاز هیرای، هیروکی توتوکی را به عنوان مدیرعامل جدید بخش موبایل شرکتش برگزید و به وی حکمی واضح داد: تا پایان 2015 بخش موبایل سونی را به سوددهی بازگردان یا با عواقبش روبرو شو.
با در نظر گرفتن، فروخته شدن بخش کامپیوترهای این شرکت در سال 2014، به نظر می رسد که کاز هیرای با هیچ یک از مدیرانش شوخی ندارد و اگر حکمش اجرا نشود، باید منتظر خبرهای بدی باشند. با وجود پیشرفت دیگر شاخه های سونی طی دو-سه سال اخیر، کمبود توجه به بخش موبایل، دردسرساز شده است.
پس از هک شدن ایمیل کارکنان و شبکه امنیتی سونی پیکچرز در سال 2014، ژاپنی ها به یک رسوایی دیگر نیاز داشتند تا دوباره سر زبان ها افتاده و محبوبیت خود را از دست دهند. اولین دستگاه مهم سونی در سال 2015، اکسپریا Z3+ بود که یکی-دو مشکل اساسی داشت. داغ شدن بیش از حد و خرابی های دوربین. چیپست اسنپدراگون 810، قلب تپنده ی بسیاری از پرچمداران سال 2015، به شدت روی عملکرد برخی از تلفن ها تاثیر گذاشت. از ال جی جی فلکس 2 گرفته تا تا همین موبایل سونی و اچ تی سی وان ام 9.
وقتی از AR Mode یا تصویربرداری 4K در تلفن استفاده می شد، اپلیکیشن تنها پس از چند ثانیه بسته می شد تا به تلفن اجازه ی استراحت و خنک شدن دهد. مشکل مربوط به دوربین نبود، بلکه اسنپدراگون 810 مشکل داشت.
سونی چندین آپدیت نرم افزاری ارائه داد تا به نحوی جلوی این آشوب را بگیرد اما موفق نشد. با در نظر گرفتن دوران سختی که سونی پشت سر می گذاشت، تنها چیزی که روسای شرکت نیاز نداشتند، یک پرچمدار پر ایراد بود.
شش ماه بی وقفه آپدیت پشت آپدیت اما مشکل سخت افزاری قرار نیست با ارائه نرم افزار به روزتر حل شود. Z3 به خودی خود دستگاه ضعیفی در کنار دیگر پرچمداران محسوب می شد و فرق چندانی با Z2 نداشت. حالا تصور کنید با این همه بدنامی، سونی در چه باتلاقی افتاده بود.
رسوایی سخت افزار و مشکلات عدیده ای که پشت هم گریبانگیر سونی شده بودند کافی نبود. ژاپنی ها در نامگذاری محصولات شان هم اشتباه عمل کردند. تبلت اکسپریا Z4 زمانی در CES معرفی شد که چیزی به نام موبایل اکسپریا Z4 وجود نداشت. وقتی هم که پرچمدارشان عرضه شد، چندین نام داشت. Z4 در ژاپن، Z4v در ایالات متحده آمریکا و Z3+ در سایر نقاط جهان. Z4 هم در ژاپن عملکرد جالبی نداشت.
بلوا با نامگذاری های عجیب ادامه یافت. Z3 Compact به عنوان نسخه بعدی Z1 Compact، اوایل 2015 عرضه شد و پس از آن هم Z5 Compact از راه رسید. پس 2 و 4 چه شدند؟ هیچ کس نمی دانست که سونی چه هدفی دارد.
Virizon بعدها تصمیم گرفت که دیگر اکسپریا Z4v را در بازار توزیع نکند و سونی هم به دارندگان تلفن های همراه سری Z گفت که تلفن های تان آنقدرها هم که فکرش را می کردید ضد آب نیستند. «تصمیمات تجاری» ژاپنی ها، سری Z را در ایالات متحده به قهقرا کشاند. Z3+ زمانی به این بازار رسید که Z5 آمده بود، آن هم نه با تمام قوایش، بلکه بدون سنسور اثر انگشت.
اواسط 2015، شایعه فروش بخش موبایل سونی قدرت گرفت. اوضاع آنقدر افتضاح بود که شنیدن چنین خبری تقریبا غریب الوقع می نمود. اما مدتی نگذشت که توتوکی کاملا شایعه را رد کرد و گفت: «ما هیچ وقت بخش موبایل را نمی فروشیم و از این بازار خارج نمی شویم.»
اما آقای توتوکی نه تنها مشتریان را، بلکه رئیس بزرگ، کاز هیرای را هم ناامید کرده بود. فروش ضعیف موبایل ها نیز گواه دیگری برای باور کردن شایعه بود. پس بهتر بود که توتوکی هیچگاه از عبارت «هیچ وقت» استفاده نمی کرد. چرا؟ چون تصمیم گیرنده ی نهایی نیست. هیرای اگرچه با احترام به توتوکی، گفته های وی را تلویحا تایید نمود اما صراحتا گفت که به تجارت بخش موبایل ادامه خواهند داد، حتی اگر گن لاغری اسلیم لیفت زنانه به سوددهی نرسند. اما هیچ وقت «گزینه های جایگزین» را فراموش نخواهند کرد. گن وی کر گزینه های جایگزین؟ هیرای چه منظوری دارد؟ هیرای به شکلی هوشمندانه قصد دارد زیان ده بودن بخش موبایل شرکتش را تحمل کند و یک نام تجاری معتبر دیگر را از دست ندهد، اما قرار نیست کورکورانه و از سر تعصب تصمیمی بگیرد. پس هنوز گزینه های جایگزین در ذهن وی باقی خواهند ماند.
آلبوم 25 ادل، فیلم جیمز باند جدید، فروش سنسور دوربین و البته کولاک بخش پلی استیشن، همه روی هم رفته جیب سونی را پر از پول نگه داشته اند، پس شاید فعلا برای خواندن مرثیه اندکی زود باشد.
همانند دیگر توسعه دهندگان تلفن های اندرویدی که بازاری اشباع شده را تجربه می کنند، سونی هم از ورود رقبای جدید و تازه کار در حال ضربه خوردن است. هر کدام ذره ذره از سهم کلی سونی، سامسونگ، اچ تی سی و دیگر شرکت ها می کاهند و آن ها را به زانو در می آورند.
سونی حتی در سرزمین آفتاب تابان هم شانس بالایی برای موفقیت ندارد. صرفا 17.5 درصد موبایل ژاپنی ها توسط سونی تولید شده. این رقم در ایالات متحده آمریکا 1 درصد است. حتی با وجود پیشرفت جزئی بخش موبایل در انتهای سال، باز هم درآمدزایی سونی موبایل در فصل آخر نسبت به سال پیشین با 15 درصد کاهش همراه بود.
در آخرین گزارش مالی، مسئولان می گویند که بخش موبایل به شکل قابل ملاحظه ای وضع وخامت باری دارد در حالی که باقی بخش ها در حال سودرسانی هستند. با در نظر گرفتن عملکرد ضعیف سونی موبایل، این کمپانی توانست بیشترین درآمد را طی 8 سال اخیر در سه ماه اخیر کسب کند.
پیش بینی کرده بودند که تا پایان ماه مارس (پایان سال مالی) 30 میلیون دستگاه اکسپریا بفروشند. این رقم بعدها به 27 میلیون کاهش یافت و حالا به 25 میلیون رسیده. سونی موبایل واقعا اوضاع وخیمی دارد.
سونی تا پایان فصل سوم سال مالی اش موفق به فروش 21.5 میلیون دستگاه شده بود. بنابراین، با یک معادله ساده می توان به این نتیجه رسید که طی این سه ماه، آن ها فقط انتظار فروش 3.5 میلیون دستگاه را دارند.
با نگاه به این آمار و ارقام این سوال پیش می آید که تا انتهای سال 2016، سونی چگونه می خواهد بخش موبایل را به سودآوری برساند؟ حقیقت این است که چنین روزی به این زودی ها فرا نخواهد رسید؛ حداقل تا پایان 2016 که اینگونه نخواهد شد. هیرای باید از طرق دیگری به فکر کاهش هزینه ها و افزایش بازدهی شرکتش باشد.
اوایل 2015، هیرای تقریبا هزار نفر را اخراج کرد و چند ماه بعد، دوباره هزار نفر دیگر را به خانه فرستاد. با توجه به اینکه نیروی کار سونی تقریبا 7000 نفر است، اخراج هزار نفر، اصلا رقم کوچکی نیست. شایعه دیگری که نشان از تدبیر بالای هیرای دارد حذف بخش تبلت ها است. تنها 5 درصد از فروش کلی بخش موبایل سونی مرتبط با تبلت ها بوده است. بنابراین چرا باید این همه هزینه صرف ساخت و تحقیق در این حوزه شود؟
بنابراین چه بر سر سونی در سال 2016 خواهد آمد؟ سونی موبایل در تلاش است تا زنده باقی بماند، در حالی که سال گذشته اش فقط توانسته 29.5 میلیون اسمارتفون در بازار بفروشد، کمترین میزان از سال 2011 تاکنون. باید اعتراف کرد که ژاپنی ها بدون بخش موبایل خود قدرتمندتر خواهند بود اما باید دید که طی 12 ماه آینده، چه خواهند کرد تا سرنوشتی مشابه Vaio پیدا نکنند.
مشخص نیست که صبر و تحمل هیرای، سرمایه گذاران شرکت و هیئت مدیره چقدر است و توتوکی تا چه زمانی فرصت برای اثبات خود دارد.
با نگاه به دیگر بخش های شرکت به این نتیجه می رسیم که سونی واقعا قدرتمند است. شاخه ی Sony Electronics محبوب ترین کنسول بازی را در اختیار خود دارد و طی سال پیش رو قرار است محصول دیگری به نام پلی استیشن وی آر هم عرضه کند.
دو بخش سونی موزیک و سونی پیکچرز هم در فعالیت های خود موفق عمل کرده اند و سرمایه گذاران ر راضی نگه داشته اند. از سمتی دیگر، شاخه سرویس های مالی سونی به تنهایی توانسته بالغ بر نیمی از سود حاصل کل شرکت را به دست آورد.
اخیرا نیز سونی یک شرکت تولیدکننده نیمه هادی را خریداری کرد که با در وجود اوج گرفتن این بازار در سال 2015، به نظر تصمیمی منطقی است. بازار حالا پیش از اینکه به ابزارهای هوشمند نیازمند باشد، به قطعات محتاج شده، پس سونی هم به فکر تامین آن ها است. همین حالا هم میزان فروش سنسورهای دوربین سونی از خود ضعف نشان داده اند، بنابراین نباید از فرصت های جدید دست کشید.
چند روز پیش، اکسپریا Z5 و Z5 Compact به بازار ایالات متحده آمدند و اگر سونی موفق باشد، می تواند تا حدودی دل آمریکایی ها را به دست آورد.
شاید در سال پیش رو، دیگر شاهد رونمایی تبلت جدیدی نباشیم و تجارت ساعت های هوشمند هم کم کم رو به فراموشی برود. احتمال بعدی نیز سالانه شدن عرضه پرچمدارها به بازار است. به جای MWC، احتمالا در IFA شاهد معرفی Xperia Z6 باشیم.
اگر بخش موبایل سونی فروخته شود، دیگر شاخه های شرکت می توانند هیرای را سربلند نگه داشته و به طور مجموع، ارزش آفرینی کنند اما مدیران چشم بادامی فعلا اعتقادی به فروش برند اکسپریا ندارند.
هر طور که ماجرا پیش برود، سونی باید بداند که بازار در حال تغییر است و حتی سامسونگ هم سلطنتی رو به پایان را تجربه می کند. تمرکز بیشتر روی بخش های پر بازده و جلوگیری از حاشیه ساز شدن و رسوایی، می تواند بازگشت خوبی برای سونی به بازار رقم بزند.
کلمات کلیدی:
